Chia sẻ tài liệu

qua những góc lịch sử? chuyển tải miền khác nhau trên đất nhìn nào? - Từ góc nhìn văn thông qua tác nước ta… - Trong đoạn hóa, tác giả đã phát phẩm? - Tác phẩn đã có đóng trích, những hiện những nét đẹp góp gì cho khuynh hướng chi tiết nghệ đặc biệt nào của đổi mới văn học sau thuật nào có ý sông Hương? 1975? nghĩa? 3.3. Xây dựng các câu hỏi, bài tập kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh tác phẩm kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” của Lưu Quang Vũ NHẬN BIẾT THÔNG HIỂU VẬN DỤNG Vận dụng thấp - Anh/chị biết gì về cuộc đời, đặc điểm phong cách sáng tác và sự nghiệp văn học của nhà văn, nhà thơ Lưu Quang Vũ? - “Hồn Trương Ba, da hàng thịt” được sáng tác vào thời điểm nào? Tác phẩn được viết theo thể loại gì? Đặc điểm. - Vị trí của đoạn trích trong vở kịch “Hồn Trương Ba, da hàng thịt”. - Cốt truyện của vở kịch có gì đặc biệt? Tóm tắt “Hồn Trương - Nhân vật Trương Ba đã phải gánh chịu những bi kịch nào? Những bi kịch đó thể hiện qua những màn đối thoại nào trong đoạn trích? - Anh/chị hãy nhập vai vào một nhân vật và - Đâu là nguyên nhân dẫn đến tiến hành các màn bi kịch của Trương Ba? đối thoại. - Chọn những lời thoại tiêu Cảm biểu trong màng đối thoại giữa hồn Trương Ba và xác nghĩ của anh/chị hàng thịt. sau khi - Trong màng đối thoại giữa đọc đoạn hồn và xác, anh/chị hãy nhận kết. xét điểm khác nhau trong lời Qua thoại và thái độ của Trương Ba và xác hàng thịt và tìm đoạn hàm ý mà tác giả muốn gửi trích vở kịch gắm. “Hồn - Nguyên nhân nào đã khiến Trương cho người thân của Trương Ba, da Ba và cả chính Trương Ba rơi hàng vào bất ổn và phải chịu đau thịt”, Lưu khổ? Quang - Trương Ba đã có thái độ Vũ muốn Vận dụng cao - Anh/chị hãy liên hệ đến những tác phẩm có cùng đề tài, thể loại hoặc phong cách tác giả để so sánh điểm giống, điểm khác. - Giới thiệu một vở kịch khác và chỉ ra cách tiếp cận. - Có những nhận định, ý kiến nào của các nhà nghiên cứu liên quan đến tác giả và vở kịch? - Anh/ chị hãy viết một lớp kịch ngắn tưởng tượng về những rắc rối khi Trương Ba sống trong xác của cu Tị. - Anh /chị những bài thơ, hát ca ngợi vẻ nhân cách của tìm bài đẹp con 11 Ba, da thịt”. hàng như thế nào trước những bất gửi tới ổn trong gia đình? người Nhân vật - Khi gặp Đế Thích, Trương đọc thông chính, nhận vật Ba đã có thái độ gì? phụ trong tác - Khi Đế Thích định cho hồn điệp gì? phẩm là những Trương Ba nhập vào xác cu - Đánh ai? Mối quan hệ Tị, Trương Ba đã có thái độ giá giữa các nhân gì? những vật? đặc sắc - Quan niệm về sự sống của nghệ - Tác giả xây Trương ba và Đế Thích khác thuật của dựng câu chuyện nhau như thế nào? đoạn thông qua những tình huống kịch - Màn đối thoại giữa Trương trích. Ba và Đế Thích toát lên ý nào? nghĩ gì? - Trong vở kịch, những chi tiết - Quyết định trả lại xác cho nghệ thuật nào anh Hàng thịt của Trương Ba cho thấy ông là con người có ý nghĩa? như thế nào? người. Hãy ngâm và hát - Từ vẻ đẹp hình tượng nhân vật Trương Ba, anh/chị suy nghĩ gì về vấn đề được sống là chính mình, về ý thức chống lại sự dung tục giả dối, bảo vệ vẻ đẹp nhân cách con người . - Tác phẩm đã có đóng góp gì cho khuynh hướng đổi mới văn học sau 1975? - Màn kết vở kịch có ý nghĩa gì? 3.4. Xây dựng các câu hỏi, bài tập kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh về tiểu thuyết “Mùa lá rụng trong vườn” của Ma Văn Kháng (bài đọc thêm) NHẬN BIẾT - Anh/chị biết gì về cuộc đời, đặc điểm phong cách sáng tác và sự nghiệp văn học của nhà văn Ma Văn Kháng? THÔNG HIỂU - Vì sao chị Hoài được mọi người trong gia yêu - “Mùa lá rụng trong vườn” đình được sáng tác trong hoàn cảnh quí? nào? - Tác phẩm được viết theo Trong thể loại gì? Xác định vị trí của cảnh gặp đoạn trích. lại trước - Tóm tắt tiểu thuyết “Mùa lá giờ cúng tất niên, rụng trong vườn”. ông Bằng - Nhân vật chính, nhận vật phụ và chị Hoài VẬN DỤNG Vận dụng thấp Vận dụng cao - Đọc sáng tạo một đọan văn ngắn trong đoạn trích mà em thích. - Khung cảnh ngày tết và dòng tâm tư cùng lời khấn của ông Bằng trước bàn thờ gợi cho anh/chị xúc cảm và suy nghĩ gì về truyền thống văn hóa riêng của dân tộc ta? - Nhân vật chị Hoài trong tác phẩm để lại cho anh/chị ấn tượng gì? - Phát hiện đặc sắc nghệ thuật cuả 12 trong tác phẩm là những ai? có tâm lí Mối quan hệ giữa các nhân vật? như thế Sự - Tác giả xây dựng câu chuyện nào? thông qua những tình huống xúc động sâu sắc của nào? hai người - Trong đoạn trích, những chi có ý nghĩa tiết nghệ thuật nào có ý nghĩa? gì? đoạn trích. - Tìm những - Tìm thông điệp bài thơ, bài tư tưởng mà tác văn, bài hát ca giả muốn nhắn ngợi vẻ đẹp những truyền gửi. thống văn hóa Việt. 3.5. Xây dựng các câu hỏi, bài tập kiểm tra, đánh giá theo định hướng phát triển năng lực học sinh về truyện ngắn “Một người Hà Nội” của Nguyễn Khải (đọc thêm) NHẬN BIẾT - Anh/chị biết gì về cuộc đời, đặc điểm phong cách sáng tác và sự nghiệp văn học của nhà văn Nguyễn Khải? THÔNG HIỂU - Nhân vật cô Hiền có những suy nghĩ, ứng xử như thế nào từng - “Một người Hà Nội” được trong sáng tác trong hoàn cảnh giai đoạn của nào? - Tác phẩm được viết đất nước? theo thể loại gì? Xác định - Vì sao tác vị trí của đoạn trích. giả lại cho - Tóm tắt tiểu thuyết “Một rằng cô Hiền là “một hạt người Hà Nội”. bụi vàng” của - Nhân vật chính, nhận vật Hà Nội? phụ trong tác phẩm là những ai? Mối quan hệ - Chuyện cây si cổ thụ ở giữa các nhân vật? đền Ngọc - Tác giả xây dựng câu Sơn bị bão chuyện thông qua những đánh bật rễ tình huống nào? rồi lại hồi - Trong đoạn trích, những sinh gợi cho chi tiết nghệ thuật nào có ý anh chị suy nghĩ gì? nghĩa? VẬN DỤNG Vận dụng thấp Vận dụng cao - Đọc sáng tạo một đọan văn ngắn trong đoạn trích mà em thích. - Từ nhân vật cô Hiền, anh/chị suy nghĩ gì về lòng tự trọng và cách ứng xử văn hóa của con - Nhân vật cô người trong cuộc Hiền trong tác sống? phẩm để lại cho - Tìm những bài anh/chị ấn thơ, bài văn, bài tượng gì? hát ca ngợi vẻ đẹp - Giọng điệu văn hóa ứng xử trần thuật và của người Việt nghệ thuật xây Nam dựng nhân vật của Nguyễn Khải có gì đáng chú ý? - Tìm thông điệp tư tưởng mà tác giả muốn nhắn gửi. 4. Xây dựng đề kiểm tra, đề thi theo định hướng phát triển năng lực về chủ đề “Truyện, kí, kịch sau 1975” 13 4.1. Đề kiểm tra viết (hệ số 2) theo định hướng phát triển năng lực về chủ đề “Truyện, kí, kịch sau 1975” Xuất phát từ định hướng dạy học theo chủ đề, tổ Ngữ văn trường THPT Võ Trường Toản chia chủ đề “Truyện, kí, kịch sau 1975” vào giảng dạy ở cuối học kì 2. Và theo qui định của Bộ Giáo dục & Đào tạo, trong học kì 2, khối lới 12 có 02 bài kiểm tra hệ số 2 (chưa tính bài thi). Theo qui định đó, đề kiểm tra về chủ đề “Truyện, kí, kịch sau 1975” là bài viết thứ 2 trong học kì. Sau đây, người viết xin giới thiệu một số đề kiểm tra tham khảo: 4.1.1. Đề kiểm tra 1 BÀI VIẾT SỐ 2 LỚP 12 MÔN NGỮ VĂN Thời gian làm bài: 90 phút I. MỤC TIÊU ĐỀ KIỂM TRA - Thu thập thông tin đánh giá mức độ đạt chuẩn kiến thức, kĩ năng trong chương trình lớp 12, học kì II. - Đánh giá việc học sinh vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học, biết cách đọc – hiểu một văn bản văn học, biết cách viết một bài văn nghị luận văn học và nghị luận xã hội. - Từ đó, HS có thể hình thành các năng lực sau: + Năng lực thu thập những thông tin liên quan đến văn bản. + Năng lực đọc hiểu văn bản theo đặc trưng thể loại. + Năng lực giải quyết những tình huống đặt ra trong văn bản. + Năng lực trình bày, cảm nhận của cá nhân về ý nghĩa của văn bản. + Năng lực kết hợp các thao tác lập luận, các phương thức biểu đạt,… để viết hoàn chỉnh bài Nghị luận xã hội, Nghị luận văn học. II. HÌNH THỨC ĐỀ KIỂM TRA - Hình thức: Phần 1. Đọc –hiểu: 01 câu. Phần 2. Làm văn: 01 câu. - Cách thức tổ chức kiểm tra: HS làm bài viết theo hình thức tập trung và trong thời gian 90 phút. III. THIẾT LẬP MA TRẬN Mức Nhận biết Thông hiểu độ I. Đọc hiểu Vận dụng Thấp Tổng Cao - - Xác định - Hiểu được được tên ý nghĩa của nhân vật các chi tiết, 14 trong bản. văn hình ảnh, biện pháp Nhận tu từ trong Thức được văn bản. phương thức biểu đạt của văn bản. Số câu: 2 2 4 Số điểm: 1.0 2.0 3.0 Tỷ lệ: 10% 20% 30% - Ghi lại được những nét cơ bản về tác giả, hoàn cảnh ra đời và vấn đề văn học cần nghị luận. - Hiểu được đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của truyện ngắn II. văn Làm - Nghị luận văn học kết hợp nghị luận xã hội - Hiểu và giải thích được tư - Giới thiệu tưởng, đạo được được lí vấn đề xã hội cần bàn luận. Vận dụng được kiến thức đã biết và đã hiểu về truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” để liên hệ đến những vấn đề trong đời sống. Vận dụng các kĩ năng viết văn một cách sáng tạo, để bài viết sinh động, hấp dẫn, và rút ra được ý nghĩa, bài học nhận thức và hành động cho bản thân từ vấn đề cần bàn luận. Số câu: 1 1 Số điểm: 7.0 7.0 Tỷ lệ: 70% 70% Tổng: Số câu: 2 2 1 5 Số điểm: 1.0 2.0 7.0 10.0 Tỉ lệ: 10% 20% 70% 100% 15 IV. ĐỀ KIỂM TRA Phần I: Đọc hiểu (3,0 điểm) Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu, trả lời các câu hỏi từ câu 1 đến câu 4: Bà Hoa nhìn theo ngón tay chỉ, thấy nấm mộ trước mặt, cỏ chưa xanh khắp, còn loang lổ từng mẩu đất vàng khè, rất khó coi; lại nhìn kĩ phía trên, bất giác giật mình. Rõ ràng, có một vòng hoa, hoa trắng hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum. Cả hai bà, mắt mờ từ lâu rồi, nhưng nhìn những cánh hoa trắng hoa hồng kia thì còn thấy rõ. Hoa không nhiều lắm, xếp thành vòng tròn tròn, không lấy gì làm đẹp, nhưng cũng chỉnh tề. Bà Hoa vội nhìn về phía mộ con mình và những nấm mộ khác xung quanh, chỉ thấy lác đác vài nụ hoa không sợ lạnh, bé tí, trắng trắng, xanh xanh. Bà ta bỗng thấy lòng trống trải, không thỏa, nhưng rồi cũng không muốn suy nghĩ gì thêm. Bà kia bước lại gần mộ con, nhìn kĩ một lượt , rồi nói một mình:“ Hoa không có gốc, không phải dưới đất mọc lên! Ai đã đến đây? Trẻ con không thể đến chơi. Bà con họ hàng nhất định là không ai đến rồi!... Thế này là thế nào?”. Nghĩ rồi lại nghĩ , bỗng nước mắt trào ra, bà ta khóc to. (Trích Thuốc – Lỗ Tấn, Ngữ văn 12, tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, năm 2012) Câu 1: Hai bà mẹ trong đoạn trích trên là ai? Họ gặp nhau trong hoàn cảnh nào? (0,5đ) Câu 2: Chỉ ra phương thức biểu đạt trong đoạn trích? (0,5đ) Câu 3: Hãy nêu ý nghĩa của vòng hoa trong câu “ Rõ ràng có một vòng hoa, hoa trắng hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên nấm mộ khum khum”.(1,0đ) Câu 4: Câu hỏi của bà mẹ trước vòng hoa trên nấm mộ người tử tù “ Thế này là thế nào?” có ý nghĩa gì?(1,0đ) Phần II: Làm văn (7,0 điểm) Qua việc cảm nhận về truyện ngắn “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, anh (chị) hãy thực hiện các yêu cầu sau: - Phân tích sự biến đổi nhận thức của người nghệ sĩ nhiếp ảnh Phùng và chánh án Đẩu trong tác phẩm. - Bàn về vai trò của gia đình trong đời sống mỗi người. V. HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂM 1. Hướng dẫn chung - Giám khảo cần nắm vững yêu cầu của hướng dẫn chấm để đánh giá tổng quát bài làm của thí sinh. - Do đặc trưng của bộ môn Ngữ văn nên giám khảo cần chủ động, linh hoạt trong việc vận dụng đáp án và thang điểm; khuyến khích những bài viết có cảm xúc và sáng tạo. 16