Dạy học theo dự án
Partners in Learning Mirosoft
bản miêu tả sản phẩm cuối cùng mà học sinh hướng tới.
Cách học theo nhóm dựa trên dự án yêu cầu phải có những kỹ thuật đánh giá
xác thực và chi tiết. Trong mỗi trường hợp, bản miêu tả các phương pháp
đánh giá cùng với các quy chuẩn đánh giá mẫu được cung cấp cho phép
đánh giá dễ dàng và hiệu quả công việc của học sinh.
hoạch Giáo viên có thể đã biết tính linh hoạt và khả năng thích nghi là
những yếu tố chính tạo nên những giờ học hiệu quả. Với mỗi dự án giáo
viên sẽ nhận được những gợi ý để xác định những bài tập tiềm năng,
cũng như đưa ra những sự lựa chọn bổ sung cho nhóm làm việc và các hoạt
động bài tập.
Ý kiến đánh giá
Các kế
hỗ trợ
Cách thực hiện dự án học tập
Hoạt động tốt nhất cho dự án
Chắc chắn giáo viên đã quen với việc điều chỉnh các bài giảng, thay đổi các bài học và thay
đổi các tài liệu học tập để phù hợp với nhu cầu của mỗi lớp học cụ thể. Giáo viên cũng biết,
những bài giảng đưa công nghệ thông tin vào giảng dạy hiệu quả nhất là những bài tập
trung vào nội dung và kết quả học tập - chứ không chỉ tập trung vào công nghệ thông tin. Dưới
đây là một số những đề xuất về cách đưa các dự án học tập một cách thuận lợi vào chương trình
giảng dạy của giáo viên. Những mẹo nhỏ này sẽ làm cho công nghệ thông tin được đan xen vào
lớp học của bạn.
a. Tính đến “bức tranh lớn” về bài học và năm học
Thông báo cho học sinh biết những tiêu chuẩn là ưu tiên hàng đầu trong hầu hết các lớp học.
Những dự án học tập được trình bày ở đây được thiết kế với một hình ảnh lớn trong tâm trí
và đưa ra nhiều tiêu chuẩn. Hãy suy ngẫm về những mục tiêu của giáo viên và những tiêu chuẩn
cụ thể mà bạn có thể liên kết với nhau trong những dự án này. Điều quan trọng giáo viên cần
nhớ là giảng dạy với công nghệ thông tin không có nghĩa là thay thế cho các hình thức giảng
dạy khác, mà là biện pháp thúc đẩy các hình thức đó.
b. Ứng dụng công nghệ thông tin thích hợp cho phương pháp học
tập lấy học sinh làm trung tâm Tâm điểm của lớp học sẽ là học sinh - đó chính là phương pháp lấy
học sinh làm trung tâm. Đưa được công nghệ thông tin phù hợp với nhiệm vụ phải làm vào bài
học có thể giúp đạt được mục tiêu này bằng cách gắn kết học sinh trong việc ứng dụng
những kỹ năng công nghệ thông tin thực tế. Ví dụ, học sinh của bạn có thể hiểu tốt hơn về phần
xử lý văn bản nếu một phần bài tập của các em là để tạo ra các bản tin làm nổi bật các kết quả
nghiên cứu thay vì chỉ sao chụp và đánh máy những văn bản đơn giản khi thực hành.
c, Lựa chọn địa điểm học tập
Bố trí một địa điểm thích hợp để học sinh có phương tiện làm việc cộng tác khi nghiên cứu chủ để
(chẳng hạn: in bản thảo, truy cập Internet,...). Bạn có thể hợp tác với thư viện/ trung tâm
media của trường để sử dụng máy tính ở đó.
d. Kích thích những kỹ năng suy nghĩ có tính phê phán
Kỹ năng tạo ra những câu hỏi lớn có thể hình thành những cơ hội cho học sinh tư duy có tính
phê phán. Làm việc theo nhóm, cách học dựa trên dự án, xem xét nhiều phong cách học tập và
các bài học có đưa công nghệ thông tin vào sử dụng, tất cả các yếu tốt đó tạo cho học sinh suy nghĩ
ở tầm cao hơn.
e. Hỗ trợ thành công của học sinh.
Phải đảm bảo cho học sinh có các cơ hội thành công trong toàn bộ quá trình thực hiện bài giảng.
Sử dụng các trang web phù hợp với cấp học để với kỹ năng đọc hiểu của mình, học sinh có thể dễ
dàng nắm được nội dung. Xây dựng trách nhiệm của từng nhóm một cách phù hợp để đảm
bảo thành công là của chung mọi người.
f. Tạo ra những “hỗ trợ công nghệ” nội tại của riêng mình
Giáo viên hãy chú ý đến những chủ đề và tình huống có thể giảng dạy được. Nếu một công nghệ
nào đó không hoạt động hoặc hoạt động không hiệu quả thì mô hình xử lý các sự cố phải được đặt
Trang 11
Dạy học theo dự án
Partners in Learning Mirosoft
lên hàng đầu. Nhưng hãy tập trung hỗ trợ theo hướng sao cho cuối cùng tạo ra nhiều hơn
các cơ hội học tập cho học sinh. Việc khuyến khích học sinh trở thành người xử lý sự cố sẽ tạo ra
lợi ích cho cả hai bên trong lớp học. Đầu tiên, học sinh được mở rộng hiểu biết về cách xử lý các
vấn đề kỹ thuật. Đó chính là kỹ năng quan trọng. Thứ hai, kỹ năng này sẽ giải phóng bạn để bạn
có thể tập trung sức lực thực hiện những công việc khác.
g. Xây dựng mối liên kết gia đình - nhà trường
Nếu bạn có chỗ lưu trữ dữ liệu để cung cấp cho các yêu cầu truy cập từ xa hoặc có một trang
web của trường, hãy giúp các phụ huynh và học sinh biết cách truy cập những tư liệu chứa
trong đó. Rất nhiều học sinh truy cập Internet bên ngoài nhà trường. Cho phép các em
truy cập vào những dự án của lớp mình sẽ khuyến khích các em tiếp tục học tập sau giờ học
tại trường và cũng có thể khuyến khích phụ huynh tham gia vào công việc của các em, đây là yếu
tố quan trọng đảm bảo sự thành công của lớp học. Nhằm mục đích đó, các dự án học tập thường
bao gồm những ví dụ cụ thể về các hoạt động mở rộng trong lớp học.
h. Xây dựng năng lực trong trường
Khuyến khích các giáo viên khác trong khối lớp của mình và các cấp học khác tham dự những
khoá phát triển năng lực chuyên môn mà bạn đã từng tham dự. Yêu cầu họ quan sát học sinh của
bạn khi các em tham gia các dự án học tập và lấy ý kiến phản hồi của họ về cách cải tiến quá trình
học tập hoặc về cách thức bạn có thể giúp họ thực hiện những nỗ lực tương tự.
i. Chia sẻ những thành công của bạn
Khi bạn thực hiện những dự án này, hãy tạo ra một nỗ lực chung để cùng làm việc với học sinh
trong suốt quá trình, chúc mừng những thành công của bạn và thu hút sự tham gia của những
người khác. Trình bày kết quả dự án của bạn trước một số lượng khán giả đông đảo sẽ tạo ra sự
nhiệt tình, hứng thú, thu hút sự ủng hộ và tạo ra tác động tích cực đến trường của bạn nói chung.
Những công việc cần thiết khi sử dụng công nghệ thông tin
Có một số phương pháp chung và những gợi ý hữu dụng khi giảng dạy có sử dụng công nghệ
thông tin trong mọi chương trình giảng dạy hoặc cấp học. Dưới đây là một số phương pháp tạo
thuận lợi cho quá trình ứng dụng công nghệ trong giảng dạy.
a. Kiểm tra các trang web của bạn
Trong phần hướng dẫn này, bạn đã được cung cấp một số trang web chứa đựng thông tin
về các dự án học tập. Bạn hãy truy cập các trang web liên quan trước ngày lên lớp. Địa chỉ
website thay đổi thường xuyên và điều quan trọng là để đảm bảo mục tiêu thời gian và tính
hiệu quả, bạn nên kiểm tra trước trang web bạn dự định sử dụng. Bước chuẩn bị sẽ cho bạn
đủ thời gian để lựa chọn các website thay thế nếu cần.
b. Đánh dấu trang web
Nếu bạn đang giới thiệu cho cả lớp sử dụng máy chiếu, hãy đảm bảo rằng bạn đã bổ sung
các trang web cần thiết vào danh sách Favorites. Bước này sẽ tiết kiệm thời gian và loại
trừ được khả năng nhập sai địa chỉ website khi bạn đang thuyết trình. Nếu có thể bạn hãy đánh
dấu các trang web cả ở phần máy tính của học sinh. Một số dường dẫn rất dài khiến cho học sinh
không thể nhập đúng các ký tự, chữ viết hoặc biểu tượng. Nếu bạn không biết cách đánh dấu trang
web, hãy cung cấp đường dẫn điện tử cho học sinh hoặc ghi rõ trong những tài liệu phát cho
học sinh hoặc thể hiện trên máy chiếu.
c. Có kế hoạch sao lưu dự phòng
Giáo viên nên có phương án B cho bài giảng có sử dụng công nghệ thông tin. Nên thường xuyên
có những bản backup (sao lưu dự phòng) của những bài thuyết trình và các tệp. Nếu có thể,
giáo viên hãy in ra bản thuyết trình của mình. Chuẩn bị kỹ để sẵn sàng giảng bài theo cách khác
nếu xảy ra trường hợp công nghệ mà giáo viên cần sẽ không có hoặc hoạt động không ổn định
trước hoặc trong quá trình giảng bài.
d. Trình diễn các kỹ năng công nghệ thông tin
Giáo viên giỏi có thể làm mẫu sử dụng công cụ học tập một cách có hiệu quả và điều này
cũng có thể được áp dụng khi sử dụng công nghệ. Rất nhiều giáo viên cho biết hoạt động sẽ
mang lại hiệu quả cao hơn khi chỉ cho học sinh biết cách bổ sung trang web ưa thích vào danh
Trang 12
Dạy học theo dự án
Partners in Learning Mirosoft
sách Favorites hoặc làm thế nào để lưu file ở vị trí thích hợp… Thực hành những kỹ năng
như trên trước học sinh trong khi giải thích cho các em hiểu các bước bạn đang thực hiện sẽ
làm giảm bớt những câu hỏi về kỹ thuật và do đó sẽ tiết kiệm thêm thời gian.
e. Đảm bảo tính công bằng khi sử dụng
Khi hoạt động theo nhóm như đã trình bày, có thể có những lúc một số thành viên nhất
định của nhóm có vai trò thụ động hơn những người khác. Tuy nhiên, nên giám sát và để học
sinh giám sát lẫn nhau, tránh tình trạng một số thành viên dành quá ít hoặc quá nhiều thời gian
sử dụng công nghệ thông tin so với những thành viên khác. Trách nhiệm của giáo viên là
đảm bảo rằng các hoạt động của nhóm và tính cách cá nhân không hạn chế sự tiếp cận của bất
cứ cá nhân nào với công nghệ thông tin.
Có kế hoạch hỗ trợ sớm
Một khi đã lựa chọn dự án học tập để thực hiện trong lớp học của mình, giáo viên nên xem xét
chi tiết dự án và bài tập của học sinh trong phần bài giảng. Giáo viên có thể nhận thấy một số
thông tin hoặc chủ đề có thể khó đối với học sinh. Giáo viên hãy đưa ra sự hỗ trợ sớm để giúp
các em nắm được chủ đề và rèn luyện tư duy phê phán. Hỗ trợ sớm có thể tạo ra một sự liên kết
vững chắc giữa nhà trường và gia đình, tạo dựng một mối liên kết chặt chẽ hơn giữa các nội
dung và làm cho kết quả học tập tiếp tục được củng cố trong đầu học sinh ngay cả sau giờ giảng.
Để thực hiện hỗ trợ sớm giúp cải thiện cách học của học sinh, bạn có thể phải kết hợp một số
phương pháp sau đây:
• Xác định các cấp học bổ sung và thông tin chủ đề cụ thể để trình bày trước học sinh,
hoặc có thể trong nhóm nhỏ trước khi giảng bài. Bạn có thể sử dụng báo chí, âm thanh hoặc các
đoạn băng hình từ những phương tiện thông tin đại chúng, các tin sốt dẻo tại địa phương, quốc
gia hoặc quốc tế, tạp chí, ấn phẩm định kỳ...
• Cung cấp thông tin cho học sinh để hình thành mối liên hệ với gia đình. Ví dụ, yêu cầu học sinh
hỏi cha mẹ hoặc ông bà của mình về một người hoặc một sự kiện liên quan đến dự án. Cha mẹ,
ông bà các em có thể cung cấp những thông tin về bản thân họ khi sự kiện nào đó diễn ra hoặc họ
phản ứng ra sao vào thời điểm đó. Cũng có thể cha mẹ học sinh rất quan tâm đến chủ đề và có
thể cung cấp một số nguồn tài liệu hỗ trợ, kiến thức cá nhân hoặc những đề nghị mở rộng nội
dung bên ngoài phạm vi bài học.
• Thảo luận về bài học sắp tới với một chuyên gia có trách nhiệm của trường để xem có thể
chia sẻ nguồn thông tin gì với học sinh hoặc họ đang thực hiện dự án gì trong các lớp học
khác để có thể tạo thêm những cơ hội liên kết.
• Liên hệ bài học này với những dự án hoặc bài học trước đó có nội dung và hoạt động tương tự.
Có thể xây dựng sự liên hệ gì để cho phép học sinh tìm hiểu thêm về nội dung bài học? Đảm bảo
rằng học sinh thấy bài học này được gắn kết với các hoạt động lớn hơn đang diễn ra trong lớp
học bằng cách sử dụng các nguồn tài liệu và hoạt động từ những bài giảng trước đây hoặc sắp
tới.
Mỗi dự án trong phần hướng dẫn này đều bao gồm phần Những kế hoạch hỗ trợ nhằm đưa ra
những đề nghị về những dự án cụ thể để tăng cường khả năng thành công cho học sinh.
Dạy lại/Củng cố
Khi quan sát học sinh suy nghĩ và giải quyết vấn đề, bạn nên chú ý tới cách thể hiện của các em
trong hoạt động học tập và đánh giá xem liệu các em có học hay không. Các dự án học tập được
trình bày sẽ đòi hỏi học sinh suy nghĩ một cách thấu đáo- một kỹ năng không phải bất kỳ học sinh
nào cũng có. Bạn có thể thấy rằng tất cả hoặc có một số học sinh không đạt được mục tiêu
học tập. Nếu điều đó xảy ra, bạn cần phải dạy lại hoặc củng cố những mục tiêu của bài học. Mỗi
dự án học tập bao gồm một loạt hoạt động phong phú tuỳ chọn. Bạn nên xem xét khả năng sử
dụng những phần đó nếu bạn cần phải dạy lại hoặc củng cố các mục tiêu học tập.
Các nguồn tài liệu
Ý tưởng và Chiến lược cho một lớp học một máy tính, Jessica
Kahn, Tổ chức Quốc tế về Công nghệ cho Giáo dục, 1998.
ISTE liên kết chương trình giảng dạy, Tổ chức Quốc tế về Công nghệ cho Giáo dục, 2000.
Trang 13
Dạy học theo dự án
Partners in Learning Mirosoft
Chuẩn Công nghệ Giáo dục Quốc gia cho Học sinh: Liên kết chương trình giảng dạy và
công nghệ thông tin.
Đan xen công nghệ thông tin vào quá trình giảng dạy, David Dockterman, Tom Snyder
Productions, 2002
Marco Polo Internet cho lớp học
http://www.marcopolo-education.org/home.aspx
Thư viện Blue Web''n Online về các website giáo dục
http://www.kn.pacbell.com/wired/bluewebn/
Hướng dẫn của Kathy Schrock cho các nhà giáo dục
http://school.discovery.com/schrockguide/history/histg.html
Nguồn: Sử dụng công nghệ thông tin trong dạy và học. Partners in Learning Mirosoft
Trang 14