Giáo án Ngữ văn 7
Năm học 2014-2015
GV: Lê Văn Danh Trường THCS Tân Hiệp
CUỘC CHIA TAY CỦA NHỮNG CON BÚP BÊ
KHÁNH HỒI
A- MỤC TIÊU:
1- Kiến thức: - Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong
truyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào
hồn cảnh gia đình bất hạnh. Biết thơng cảm và chia sẻ với những người bạn có hồn
cảnh khó khăn và bất hạnh.
- Cảm nhận được cái hay của truyện là ở cách kể rất chân thành và cảm động.
2- Kỹ năng: Rèn luyện cách đọc và cảm thụ văn bản một cách chủ động.
3- Thái độ: GD nhận thức về quyền trẻ em, thơng cảm chia sẻ, đồng cảm với những
người có hồn cảnh khó khăn.
B- PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp; Thuyết trình; Phân vai…….
C-CHUẨN BỊ:
1- GV: Tài liệu tham khảo
- Cơng ước Quốc tế về Quyền trẻ em (1992)
2-HS: Soạn bài.
D- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1-Tổ chức:
2-Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Văn bản “Mẹ tơi” được viết theo thể loại gì? Mục đích của
người bố khi viết bức thư cho En-ri-cơ?
3.Bài mới: Có những cuộc chia tay sẽ đem đến niềm vui và hạnh phúc, nhưng có những
cuộc chia tay mà ở dó chỉ thấy những nỗi buồn và tiếc nuối…..
Hoạt động của GV
HS
Kiến thức
Hoạt động 1: HDHS Đọc – tìm hiểu chung (20’)
Mục tiêu: Học sinh hiểu nghĩa một số từ khó, Phương pháp đọc văn bản, Bố cục của văn
bản…….
Phương pháp: Vấn đáp, tái hiện……
- HDHS đọc, đọc mẫu.
- Chú ý, lắng
I- Đọc –tìm hiểu chung
- Gọi HS tiếp tục đọc.
nghe.
1- Đọc văn bản:
- Nhận xét, uốn nắn.
- Đọc VB
Sgk/21-26
2-Tìm hiểu chú thích
? Tác giả của VB trên là ai?
- Khánh Hồi
a- Tác giả: Khánh Hồi
? Đơi nét về VB?
- đạt giải Nhì
b- Tác phẩm: giải Nhì trong cuộc
thi viết về Quyền trẻ em
?Văn bản chia thành mấy phần?
+ P 1: “hiếu
c- Giải nghĩa từ khó: sgk/26
Hãy xác định và nêu nội dung
thảo như vậy”
3- Bố cục: Chia 3 phần.
chính của từng phần?
+P2: “trùm lên - P1: Tâmtrạng của hai anh em
cảnh vật”
trong đêm trước và sáng hơm sau
+P3: Phần còn khi mẹ giục chia đồ chơi.
lại
- P2: Cuộc chia tay ở lớp.
? Hãy kể tóm tắt lại VB theo trình - 2-3 HS tóm
- P3: Cuộc chia tay đột ngột ở nhà.
tự diễn biến của câu chuyện?
tắt nội dung VB 4- Kể tốm tắt VB
Hoạt động 2: HDHS Đọc hiểu chi tiết văn bản (20’)
Mục tiêu: Học sinh tìm hiểu chi tiết ngun nhân của những cuộc chia tay, tâm trạng của
11
Giáo án Ngữ văn 7
Năm học 2014-2015
GV: Lê Văn Danh Trường THCS Tân Hiệp
từng nhân vật, Biện pháp nghệ thuật được sử dụng………
Phương pháp: Phương pháp đóng vai. Phương pháp thuyết trình……
II- Đọc hiểu chi tiết :
1- Hai anh em và những cuộc chia
? Thái độ và tâm trạng của hai anh
tay
em Thủy, Thành trong hai thời
a- Hai anh em Thành- Thủy
điểm: đêm hơm trước và sáng
- Đêm trước:
ngày hơm sau?
- Tìm, phát hiện + bé Thủy: khóc nức nở, tức
chi tiết.
tưởi…
? Những chi tiết nghệ thuật nào
+ “tơi”: cắn chặt mơi để khỏi bật
trong tác phẩm nói lên thái độ và
- Phân tích chi
lên tiếng khóc to nhưng nước mắt
tâm trạng của hai anh em?
tiết, rút kiến
cứ tn ra ướt đầm cả gối và hai
thức.
cánh tay áo.
- Sáng hơm sau:
+ Thủy: run lên bần bật, kinh
hồng đưa cặp mắt tuyệt vọng
nhìn tơi; buồn thăm thẳm; hai bờ
? Tại sao hai anh em lại có thái
mi đã sưng mọng vì khóc nhiều.
độ và tâm trạng như vậy?
- chúng biết sắp -> Chia đồ chơi là báo hiệu giờ
phải xa nhau
chia tay đã đến với chúng đó là
mãi mãi.
một tai hại “một giấc mơ thơi”.
- Tác giả muốn gợi lên trong lòng
? Theo em, tại sao tác giả lại tả
người đọc sự đồng cảm với tình
cảnh thiên nhiên sinh hoạt buổi
cảnh mà hai đứa trẻ phải trải qua:
sáng tui vui, ríu ran như vậy?
- ngụ ý nghệ
cảnh vật vẫn cứ như hơm qua,
thuật của tác
hơm kia thơi mà sao tai họa lại
giả so sánh sự
giáng xuống đầu anh em tơi nặng
đối lập giữa
nề thế này.
cuộc sống với
- Tình cảm giữa hai anh em:
nỗi đau của cá
+ Em mang chỉ đến tận sân vận
nhân con người. động để khâu áo cho anh
+ Chiều nào anh cũng đi đón em,
cùng nắm tay nhau vừa đi vừa trò
? Hai anh em có thương u nhau - Hai anh em
chuyện.
khơng?
rất u thương + nhường nhau khơng chịu chia đồ
nhau.
chơi.
? hãy tìm những chi tiết minh
+ Đau đớn khóc lặng người khi
chứng cho tình anh em sâu nặng
- tìm, phát hiện, phải chia tay nhau.
của hai đứa trẻ?
chọn lọc chi
+ Anh nhìn theo bóng em nhỏ liêu
tiết.
xiêu trèo lên xe tải về q cùng
? Chi tiết nào khiến em cảm động - suy nghĩ, phát với mẹ.
nhất? Vì sao?
biểu
Tiết 2 ( Tiếp theo)
HĐ 1: HDHS Tiếp tục Đọc hiểu chi tiết văn bản (30’)
12
Giáo án Ngữ văn 7
Năm học 2014-2015
GV: Lê Văn Danh Trường THCS Tân Hiệp
b- Những cuộc chia tay
? Hãy kể tóm tắt nội dung VB?
- 1-2 HS tốm
- Cuộc chia tay của bố mẹ.
tắt VB.
- Cuộc chia tay của đồ chơi.
? trong Vb có mấy cuộc chia tay?
- có 4 cuộc chia - Cuộc chia tay với cơ giáo và bạn
tay.
bè.
? Cuộc chia tay nào khiến em cảm
- Cuộc chia tay của 2 anh em
động nhất? Vì sao?
- Suy nghĩ, phát -> Cuộc chia tay của bố mẹ để lại
biểu cảm nghĩ. hậu quả rất lớn. Bé Thủy khơng
? Chi tiết nào khiến cơ giáo Tâm
-“ Mẹ bảo sẽ
còn được đi học nữa “ Mẹ bảo sẽ
bàng hồng? Vì sao?
sắm cho em
sắm cho em một thúng hoa quả để
một thúng hoa
ra chợ ngồi bán”.=> Trẻ em- nạn
quả để ra chợ
nhân bất hạnh nhất của những
ngồi bán”
cuộc đổ vỡ trong gia đình.
2- Những mất mát tinh thần
? Em hãy giải thích vì sao khi dắt
- Thành kinh ngạc vì cuộc sống
em ra khỏi trường Thành lại “kinh - Những mất
vẫn diễn ra bình thường, vẫn bình
ngạc thấy mọi người vẫn đi lại
mát q lớn
n trong khi hai anh em đang
bình thường và nắng vẫn vàng
trong Thành
phải chịu đựng một sự mất mát, đổ
ươm trùm lên cảnh vật”?
cũng chỉ là một vỡ q lớn: cảnh vật vẫn cứ như
trong rất nhiều hơm qua, hơm kia thơi mà sao tai
mất mát của
họa lại giáng xuống đầu anh em
cuộc sống.
tơi nặng nề thế này.
-> Chi tiết nghệ thuật làm tăng
? Ý nghĩa của chi tiết nghệ thuật
- làm tăng thêm thêm nỗi buồn thăm thẳm, trạng
này?
nỗi buồn và sự thái thất vọng, bơ vơ của hai anh
thờ ơ của mọi
em.
người
3- Ý nghĩa truyện
- Những con búp bê gợi lên thế
giới trẻ em ngộ nghĩnh, trong
? Tại sao tên VB lại là “Cuộc chia Tổ chức thảo
sáng, ngây thơ, vơ tội. Chúng
tay của những con búp bê”?
luận nhóm.
khơng hề có lỗi gì, vậy mà vẫn
phải chia tay nhau.=> Gợi lên nỗi
? Theo em, tên VB có liên quan gì
thương cảm, xót xa trước tình cảnh
tới ý nghĩa của truyện?
của hai đứa trẻ. Đó cũng là hồi
-Đại diện trình chng cảnh tỉnh người lớn: hãy
bày kết quả
biết sống có trách nhiệm hơn và
hãy dành tất cả những gì tốt đẹp
- Nhóm khác
nhất cho Trẻ em.
nhận xét, bổ
xung
Hoạt động 3: HDHS Tìm hiểu nghệ thuật kể chuyện (10’)
Mục tiêu: Hướng dẫn học sinh tổng kết giá trị của văn bản về nội dung và nghệ
thuật…………..
Phương pháp: Vấn đáp tái hiện……
13
Giáo án Ngữ văn 7
Năm học 2014-2015
GV: Lê Văn Danh Trường THCS Tân Hiệp
III- Nghệ thuật
? Hãy nhận xét về cách kể chuyện - lời kể chân
1- Nghệ thuật kể chuyện
của tác giả?
thành,xúcđộng - Cách kể bằng sự miêu tả cảnh vật
? Cách kể này có tác dụng gì trong
xung quanh kết hợp với miêu tả
việc làm nổi bật nội dung tư tưởng - Suy nghĩ, trả
diễn biến tâm lý nhân vật.
của truyện?
lời.
- Lời kể chân thành, giản dị, phù
hợp với tâm trạng nên có sức
truyền cảm.
- Đối thoại linh hoạt.
? Qua câu chuyện này, tác giả
2- Thơng điệp
muốn giử đến mọi người thơng
- vai trò của gia - Tổ ấm gia đình là vơ cùng q
điệp gì?
đình đối với sự giá và quan trọng mọi người hãy
phát triển tồn
cố gắng bảo vệ và giữ gìn hạnh
diện của trẻ em. phúc gia đình.
Hoạt động 5: Hướng dẫn học bài
- Khắc sâu kiến thức bài học.
- Chuẩn bị bài tiếp theo.
Rút kinh nghiệm:
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Tiết 7
BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN
A - MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Giúp HS hiểu rõ tầm quan trọng của bố cục trong văn bản, có ý thức
xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.
2. Kỹ năng: Xây dựng được bố cục gồm ba phần.
3. Thái độ: Có ý thức xây dựng bố cục trước khi xây dựng văn bản.
B-PHƯƠNG PHÁP: Vấn đáp tái hiện, giải thích minh họa, Nêu và giải quyết vấn đề.
C- CHUẨN BỊ:
1. GV: một số mẫu bố cục của VB.
2. HS: Soạn bài.
D- TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1. Kiểm tra bài cũ: ? Liên kết là gì? Các phương tiện liên kết trong Vb?
2. Bài mới:
Hoạt động của GV
HS
Kiến thức
Hoạt động 1: HDHS Tìm hiểu khái niệm bố cục của VB (10’)
Mục tiêu:
Phương pháp:
- Gọi HS đọc ý a.1/28
- 1 HS đọc.
1 - Bố cục của văn bản:
a- Bố cục của đơn xin gia nhập
? Hãy xây dựng dàn ý của một lá - vận dụng kiến
Đội TNTP HCM
đơn xin gia nhập Đội TNTP
thức viết đơn.
- Quốc hiệu, tiêu ngữ.
HCM?
- Thời gian, địa điểm.
- Tên đơn.
14
Giáo án Ngữ văn 7
Năm học 2014-2015
? Khi viết một lá đơn, những nội - Phải sắp xếp
dung trong đơn cần được sắp
theo một trình tự
xếp theo một trình tự khơng?
nhất định.
? Vậy, Bố cục là gì?
- Sự sắp đặt nội
dung các phần
theo một trình tự
hợp lý được gọi là
? Vì sao khi xây dựng văn bản
bố cục.
cần phải quan tâm tới bố cục?
GV: Lê Văn Danh Trường THCS Tân Hiệp
- Họ tên người viết.
- Ngày tháng năm sinh.
- Địa chỉ? (Học lớp nào?)
- Lý do xin gia nhập.
- Lời hứa, cam đoan.
- Chữ kí
b- Nội dung trong đơn phải sắp
xếp một cách trình tự, rành mạch
và hợp lý.
- Vì văn bản khơng được viết một
cách tuỳ tiện mà phải viết nột
cách rõ ràng.
Hoạt động 2: HDHS Tìm hiểu những u cầu về bố cục trong VB (7’)
Mục tiêu: Hiểu được những u cầu về bố cục của một văn bản
Phương pháp: Vấn đáp, gợi mở……
2. Những u cầu về bố cục
- Goi HS đọc câu chuyện 2
- 2 HS đọc/29
trong văn bản:
+) Văn bản: sgk/29
? Câu chuyện trên đã có bố cục -Chưa có bố cục
+) Nhận xét:
chưa? Vì sao?
vì các phần sắp
- Nội dung các phần, các đoạn
xếp lơn xộn.
trong Vb phải thống nhất chặt
? Cách kể trên bất hợp lý ở chỗ
- Bố cục khơng
chẽ với nhau, giữa chúng phải có
nào?
hợp lý
sự phân biệt rõ ràng.
- Trình tự sắp xếp các phần, các
? Qua phần trên, em hãy nêu u -Bố cục phải hợp đoạn phải giúp cho người viết,
cầu về bố cục trong văn bản?
lý thì văn bản đạt người nói dễ dàng đạt được mục
được mục đích
đích giao tiếp.
giao tiếp cao.
Hoạt động 3: HDHS Tìm hiểu các phần của bố cục (13’)
Mục tiêu: Nắm được các phần khơng thể thiếu trong bố cục của văn bản…..
Phương pháp: Vấn đáp…
3. Các phần của bố cục:
? Bố cục có mấy phần?
- bố cục gồm 3
a- Bố cục có 3 phần: Mở bài,
phần:MB,TB,KB Thân bài, Kết bài.
? Hãy nêu nhiệm vụ của từng
b- Nhiệm vụ:
phần trong văn bản?
- Nhắc lại kiến
- Văn bản tự sự:
? Có cần phân biệt rõ ràng
thức VBTS, MT. + MB: Giới thiệu chung về nhân
nhiệm vụ của mỗi phần khơng?
vật và sự việc.
Vì sao?
- phải phân biệt rõ + TB: Kể lại diễn biến của sự
ràng.
việc.
? Có bạn nói rằng phần MB chỉ
+ KB: Kể kết cục của sự việc.
là sự tóm tắt, rút gọn của phần
- Văn bản miêu tả:
TB, còn phần KB chẳng qua chỉ - Suy nghĩ, phát
+MB:Tả khái qt đối tượng
là sự lặp lại một lần nữa của
biểu ý kiến.
+ TB: Tả chi tiết đối tượng.
15
Giáo án Ngữ văn 7
Năm học 2014-2015
GV: Lê Văn Danh Trường THCS Tân Hiệp
MB. Nói như vậy có đúng
khơng? Vì sao?
Hoạt động 4: HDHS Luyện tập (15’)
Mục tiêu: Khắc sâu kiến thức
Phương pháp: Gợi mở….
+ KB: Nêu cảm nghĩ.
* Ghi nhớ: ( SgkT30)
4- Luyện tập
1.Bài tập 3/30:
Tổ chức thảo luận - Bố cục của bản báo cáo chưa
? Bài tập 3/ 30
nhóm
thật rành mạch và hợp lý: (1),
(2), (3) ở TB mới chỉ kể lại việc
- Đại diện trình
học tốt chứ chưa trình bày kinh
bày kết quả
nghiệm học tốt. (4) khơng nói về
học tập.
- Nhóm khác nhận - Bổ xung: Trình bày những kinh
xét, bổ xung
nghiêm học tập tốt.
+ Tham khảo tài liệu, sách báo,
tạp chí….
+học hỏi, tìm tòi,nghiên cứu
Hoạt động 4: Hướng dẫn học bài. (3’) - Khắc sâu kiến thức bài học.
- Chuẩn bị bài tiếp theo.
Rút kinh nghiệm:
………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………
Tiết 8
MẠCH LẠC TRONG VĂN BẢN
A. MỤC TIÊU:
1.Kiến thức: Giúp HS có những hiểu biết bước đầu về mạch lạc trong văn bản và sự
cần thiết làm cho văn bản khơng đứt đoạn.
2.Kỹ năng: Rèn luyện cách tạo lập văn bản cho mạch lạc.
3.Thái độ: Ln chú ý đến sự mạch lạc trong khi tạo lập văn bản.
B. CHUẨN BỊ:
1. GV: văn bản mẫu
2. HS: Soạn bài.
C. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1- Kiểm tra bài cũ: (5’) ? Hãy nêu vai trò của bố cục trong Vb?
2- Bài mới:
Hoạt động của GV
HS
Kiến thức
Hoạt động 1: HDHS Tìm hiểu khái niệm mạch lạc trong Vb (8’)
Mục tiêu: Hiểu vai trò của mạch lạc trong văn bản nói và viết để người đọc, người nghe
dễ hiểu…..
Phương pháp: Nêu và giải quyết vấn đề…..
16
